Tag: Хамба лам Д.Нацагдорж

Уламжлалт анагаах ухаанд лусын гаралтай бүлэг өвчин байх бөгөөд энэ нь ямар нөхцлөөр үүсдэг, хэрхэн засч илааршуулах талаар Уламжлалт анагаах ухааны Манба Дацан нэгдсэн эмнэлгийн зөвлөх, Хүний гавъяат эмч, Манба Дацан МУЭСТ-ийн Хамба лам Д.Нацагдоржтой ярилцлаа. -Монголчууд лус савдаг гэж ярьдаг боловч энэ талаар тодорхой ойлголттой хүн ховор байх шиг. Тиймээс лус гэж ямар төрөл болох талаар эхлээд ярихгүй юу? -Монголчууд төдийгүй дэлхийн хүн төрөлхтөн лус савдгийн талаар ойлголттой байдаг юм билээ. Олон улсад явж, олон хүнтэй уулзаж байхад тэдний өөрсдийнх нь түүх, соёл уламжлалд нь лусын тухай ойлголт их байдаг. Монголчуудын хувьд лус савдгийн тухай ерөнхий ойлголт байдаг боловч энэ талаар тодорхой мэдэхгүй байх шиг байна. Лус нь найман аймгийн бүрэлдэхүүнд багтдаг. Лус нь адгуусны төр...

Манба Дацан эмнэлгийн анхны үйлчлүүлэгчдийн нэг, Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд С.Хүрэлбаатар гуайтай ярилцлаа. -Та Манба Дацан эмнэлгийн анхны үйлчлүүлэгчдийн нэг. 20 гаруй жил Манба Дацан эмнэлгээр үйлчлүүлжээ. Та уламжлалт анагаах ухааны ач тусыг хэрхэн хүртэж байв? -Манай гэр бүлийнхэн Д.Нацагдорж багшийн чадвар, тэр хүний байгуулсан эмнэлэг, дацаны ач буяныг олон жил эдэлж, Хамба багшийг гурван үеэрээ шүтэж, багш шавийн барилдлагатай яваа хүмүүс. Миний хувьд сүүлийн арваад жилд жил болгон хэвтэж эмчлүүлж байна. Нэг хэвтээд эмчлүүлчихвэл жилээ сайхан даадаг. Энэ удаад би нэлээд хавантай, өндөр даралттай, сахар ихтэй орж ирсэн. 10 хоног хэвтэж эмчлүүлээд эмчилгээний үр дүн гараад тэнцвэрт байдалдаа ороод сайхан боллоо. -Манба Дацан эмнэлгээр олон жил үйлчлүүлсэн хүмүүс уламжлалт ан...

Оточ Манрамба Их сургуулийн анхны багш нарын нэг гавж Б.Цэрмаа гуайтай ярилцлаа. Тэрбээр Шашины Их сургуулийн багшаар ажиллаж байсан бөгөөд Оточ Манрамба Их сургуулийн анхны оюутнуудад Ламрим зааж байсан юм. -Та Оточ Манрамба Их сургуулийн анхны багш нарын нэг. Оточ Манрамба Их сургуульд багшилж байсан үеэ дурсахгүй юу? -Би 1996 онд Оточ Манрамба Их сургуулийн анхны оюутнуудад ламрим зааж байсан юм. Ламрим бол амьтан бүгдийг эгэлд жаргаах ном. Ламрим үзсэн хүн сэтгэлээ сайн судалдаг, муу үйлийг орхидог. Муу сэтгэл, шунахайрах, уурлах, тачаах, омогдох, атаархах, гутрах, гуних сэтгэлийн үр дагаварт дандаа зовлон гардаг. Үүнийгээ эхлээд дарж зөв үйл хийж байж түүний дараа жаргал ирдэг. Сэтгэл зөв байж, ажил зөв байснаар жаргал ирнэ. Сэтгэл буруу, үйл буруу байвал зовлон гардаг, ийм л дэс дар...

Буддын их, бага арван ухаан номлогдсон цаг үеэс хойш уламжлалт анагаах ухааны гол жүд дамжлага нь 3000 орчим жил тасралтгүй хөгжиж иржээ. Хүннү гүрний үед Монголд бурханы шашин байсан түүхтэй. Монголчуудын соёлын нэгэн хэсэг нь монголын уламжлалт анагаах ухаан бөгөөд энэхүү анагаах ухааны онол, оношлогоо, эмчилгээний үзэл баримтлал нь буддын анагаах ухаантай салшгүй холбоотойгоор хөгжиж ирсэн түүхэн уламжлалтай. Монгол оронд анхны Манба дацан 1585 онд байгуулагдсан ба 1937 он хүртэл нийт 250 орчим Манба Дацан үйл ажиллагаа явуулж байсан байна. Монголын анхдугаар богд Өндөр гэгээн Занабазарын санаачлагаар Монгол оронд “Их хүрээ гучин аймаг”-ийг үүсгэн байгуулсны анхны долоон аймгийн нэг нь “Дархан эмчийн аймаг” (1635 он) юм. Тэр цаг үеэс “Манба Дацан” болон “Дархан эмчийн аймаг”-ийг түшиг...

Англи Улсын кино найруулагч, продюсер Benjamin Johns болон зөвлөх продюсер Konstantin Palvidis, зураглаач Gerry Vasbenter нарын бүрэлдэхүүнтэй кино багийнхан Монгол Улсын Буддын шашин болон Уламжлалт анагаах ухааны томоохон төлөөлөгч, Манба Дацан хийдийн Хамба лам Д.Нацагдоржийн тухай баримтат кино хийхээр Монголд ирээд байгаа билээ. Кино багийнхан болон Хамба лам Д.Нацагдорж өнөөдөр хэвлэлийн бага хурал хийж, баримтат киноныхоо талаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө. Баримтат киногоороо мэргэшсэн найруулагч Benjamin Johns “Дэлхийн Соён гэгээрүүлэгчид” нэртэй цуврал баримтат кино бүтээж байгаа бөгөөд энэхүү цувралынхаа хүрээнд дэлхийн соён гэгээрүүлэгч олон хүнийг судалсны үндсэн дээр Хамба лам, хүний гавъяат эмч Д.Нацагдоржийг сонгосон байна. Ингэснээр өнгөрсөн хоёрдугаар сарын 24-нд монг...

Цагаанчулуут сумын Засаг дарга Ч.Болдтой ярилцлаа. -Энэ жил Цагаанчулуут сумын хувьд өвөлжөө хэр байв? -Бичин жил орон нутагт маань хур бороо элбэг дэлбэг, өвөлдөө өнтэй, цас бага, дулаахан, ер нь ойрын жилүүдэд тохиолдож үзээгүй сайхан жил болж өнгөрлөө. Энэ нь манай сум орон нутагт байгаа Найман Манла бурханы ач ивээл гэж манай нутгийнхан сүсэглэн биширч, залбирч явдаг юм. 2012 онд сумынхаа 60 жилийн ойд зориулан Хамба багш маань цагаан гантиг чулуугаар найман Манла бурханыг бүтээлгэн залсан. Үүнээс хойш орон нутаг маань ган зудгүй, өвс ногооны гарц ойр хавийн сумдаас илүү байгаа. Үүнийг найман Манла бурханы ач буян гэж Цагаанчулуутынхан маань үзэж, талархаж, сүсэглэж явдаг юм. -Цагаанчулуутынхны сар шинийн золголт энэ жил ямар онцлогтой болов? -Өнгөрсөн он сонгуулийн жил байсан. Орон н...

Монголын Уламжлалт Эмнэлэг Сургалтын төв “Манба Дацан”-гийн тэргүүн, Манба Дацан хийдийн Билгүүн номч Хамба лам Д.Нацагдоржийг урьж тарнийн ач тус, тарни эмчилгээний талаар ярилцлаа. -Тарни уншдаг олон хүн байгаа байх. Гэхдээ уншдаггүй нь түүнээсээ олон болов уу. Тарнийн талаар сайн мэдэхгүй учраас тарни уншъя гэсэн сэтгэл төрөхгүй байна уу. Тиймээс тарни гэж юу болох талаар хэлж өгөхгүй юу? -Хүмүүний бие сэтгэлийг 84 мянган нисванисын муу сэтгэл хорлож байдаг. Үүнийг мэдсэний үндсэн дээр түүнийгээ ариусгах, арилгах хамгаалах ерөндөг болсон 84 мянган судар тарнийн номыг бурхан багш айлдсан. 84 мянган судар номонд нисванисын хүсэл тачаалын ерөндөгт номлогдсон 21 мянга, уур хилэнгийн 21 мянга, мунхагийн 21 мянга, энэ гурав нийлсэн 21 мянган судар номыг номлосон байдаг. Уламжлалт анагаах уха...

Монголын психосоматик анагаах ухааны нийгэмлэг, АШУҮИС, Оточ Манрамба Их сургууль хамтран өнөөдөр “Психосоматик анагаах ухааны зарим асуудал” сургалт семенарыг зохион байгууллаа. Психосоматик анагаах ухаан нь өвчин рүү бус өвчтөн рүү чиглэдэг анагаах ухаан бөгөөд өвчтөний бие сэтгэлийг хамтад нь эмчилдэгээрээ онцлог юм. Тус семенарт Оточ Манрамба Их сургуулийн Ерөнхийлөгч, Билгүүн номч, Хамба лам Д.Нацагдорж “Бие болон сэтгэлийг тарниар анагаахуй” сэдвээр лекц уншсан юм. Билгүүн номч, Хамба лам Д.Нацагдоржийн тарнийн ач холбогдлын талаарх лекцээс хүргэе. Монголчууд тарнийн анагаах ухааныг хөгжүүлж ирсэн. 2980 жилийн тэртээ бурхан багш хүний бие болоод сэтгэлийн тухай олон онол номыг айлдсан. Тэр дотор хүмүүний төрөл ямар чухал болох, хүмүүний төрлийг яаж хайрлаж, хамгаалах ёстой юм бэ, т...

Бусдад туслахуй анагаах ухааны Манба Дацан хийдийн Тэргүүн хамба лам, Билгүүн номч Д.Нацагдорж төрөлх нутаг Завхан аймгийн Цагаанчулуут сумын иргэдтэй жил бүр уулзан золгож, ирж буй жилийнх нь засал номыг хийж, сайн сайхныг ерөөн даатгадаг билээ. Энэ жилийн сар шинийн золголт өнөөдөр хаврын тэргүүн сарын шинийн 10-ны билэгт сайн өдөр Манба Дацан хийдэд болж, нутгийн олон түмэн цугларч, буян үйлдэв. Цагаанчулуут сумын 60 жилийн ойг угтан анх 2008 оноос эхэлж энэхүү сар шинийн золголтыг хийх болсон бөгөөд Цагаанчулуут сумынхан тогтсон ёсоор Д.Нацагдорж хамба ламд ирж золгон, буян заяагаа даатгахын зэрэгцээ удаан уулзаагүй нутгийн олонтойгоо уулзалдан золгодгоороо онцлогтой. Цагаанчулуут сумын харъяат Д.Мянганмаа “Би Цагаанчулуут сумын Засаг даргаар 2004-2008 онд ажиллаж байхад Хамба багш ...