Мэдээ мэдээлэл

       Сэтгэл гэж юу вэ, тэр чухам хаана оршдог вэ. Хүний амьдрал, насжилт, эрүүл мэндэд сэтгэл яагаад голлох орон зайг эзэлж, хүчтэй нөлөө үзүүлдэг юм бол. Эдгээр асуултад хариулт авахаар Манба Дацан Нэгдсэн эмнэлгийн зөвлөх эмч, Оточ Манрамба Их Сургуулийн дэд захирал, АУ-ы доктор, дэд профессор Г.Одонцэцэгтэй ярилцлаа. (more…)

Эцсийн шатандаа орсон хавдрыг эмчилсэн тохиолдол уламжлалт анагаах ухааны түүхэнд бишгүй бий. Ийм түүхийн гэрч болж, хавдар хэмээх аюулт өвчнөөс салсан хүмүүсийн нэг бол бидний ярилцагч Б.Одгэрэл гэх энэ эмэгтэйн ээж, Б.Гүнчиндорж агсан юм. Өвчин намдаагч эм хэрэглэхээс өөрөөр өвдөлттэйгөө тэмцэх аргагүйд хүрчихсэн явсан түүнийг хувь заяа нь Манба Дацан МУЭСТ-ийн хамба лам, хүний гавьяат эмч Д.Нацагдорж руу хөтөлж аваачсанаар энэ гайхалтай түүх эхэлжээ. -Таны ээж Б.Гүнчиндорж агсан амьд ахуйдаа хүндээр өвдсөн нь юунаас үүдэж байв? -Ээж маань Говь-Алтай аймгийн Ардын дуу бүжгийн Алтай чуулгын гоцлол дуучин, уртын дууч хүн байлаа. 40 хэдэн настайдаа буюу 1975 онд урлагийн бригадаар явж байгаад машины бүхээгнээс буухдаа эвгүй унасанаас болж хөлөө гэмтээчихсэн. Шагай нь цууралт өгөөд бороолох...

Чихний цэгэн иллэгийг дангаар нь хийж болох боловч, түүнийг бүх биеийн иллэгтэй хавсран хийвэл маш богино хугацаанд үр дүнгээ үзүүлдэг давуу талтай. Чихэнд иллэг хийх үед зарим нэг хэсэгт нь өвчин мэдрэгдэж байвал тухайн хэсэгтэй холбоотой эрхтэний үйл ажиллагаанд хямрал гарсныг илтгэнэ. Дарахад хөндүүрлэж байгаа цэгүүдэд иллэг хийх нь тухайн өвчтэй эрхтэнүүдийг эмчлэх, нэгэнт үүссэн өвчин даамжрахаас урьдчилан сэргийлэх ач холбогдолтой. Эхлээд эрхий хуруугаа чихнийхээ ард, долоовор, дунд хуруунуудаа урд талд нь байрлуулж, хуруунуудынхаа өндгөөр чимхлэх маягаар хийнэ. Чихний иллэгийг хэвтээ эсвэл суугаа байрлалд хийх нь илүү тохиромжтой. Чихэндээ өдөрт 2-3 удаа иллэг хийж болно. Иллэг хийхдээ чихнийхээ ар болон урд талыг доороос нь дээшээ чиглэлтэйгээр, халуун оргиж, таатай мэдрэмж төртөл ...

Манба Дацангууд уламжлалт анагаах ухааныг хөгжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан ч 1938 оны улстөрийн хэлмэгдүүлэлтийн үеэр Монгол оронд уламжлалт анагаах ухааны сургалт, эмчилгээг явуулж байсан бүх Манба Дацанг устгасан байдаг. Тэр үеэр III Богд Ишдамбийнямын 1760 онд санаачлан Их хүрээнд байгуулсан “Бусдад Туслахуй Анагаах Ухааны Манба Дацан хийд”-ийг ч устгасан аж. Харин тус хийдийг дахин сэргээх, өмнөх хийдийн уламжилж ирсэн сургалт номын үйл ажиллагааг нь тэр хэвээр нь эхлүүлэх ажлыг Хамба лам Д.Нацагдорж 1990 онд эхлүүлсэн юм. Манба Дацангуудын нийгэмд үзүүлж байсан үйл ажиллагаа олон жил хаалттай байсныг дахин сэргээснээр уламжлалт анагаах ухааны хөгжлийн шинэ хуудсыг нээсэн гэж хэлж болно. Энэхүү түүхэн ач холбогдолтой ажлыг эхлүүлэн, Монголын уламжлалт анагаах ухааныг хөгжүүлэх ү...

Манба Дацан Нэгдсэн эмнэлгийн Зөвлөх эмч, АУ-ы доктор, дэд профессор Г.Одонцэцэгтэй ярилцлаа. -Биеэс хор гадагшлуулна гэдэг нэг ойлголт байх шиг байна. Үүнтэй холбоотойгоор янз бүрийн зөвлөгөө, бүтээгдэхүүн ч сурталчилж байна. Биеийн хор гээд байгаа тэр зүйл чухам юу вэ? -Хүний биеийг амьдруулж байдаг гол хүчин зүйл бол бие махбодод орших идээний тунгалаг, цус, мах булчин, өөх, яс, чөмөг, дусал бөгөөд эдгээрийг уламжлалт анагаах ухаанд тамир хэмээн нэрлэдэг. Эдгээр тамир нь идэж, уусан хоол ундаар зэрэгчлэн төлжиж, илүүдэл цөвийг гадагш ялгаруулж байдаг. Нэг үгээр хэлбэл, хүнийг амьд байх хугацаанд бие махбодыг амьдруулахын тулд бие махбодод шимийг авч, цөвийг гадагшлуулах үйлдвэрлэл зогсолтгүй явдагддаг гэсэн үг юм. Тунгалаг, цөвийн боловсролтын явцад шээс, баас, хөлс гэсэн үндсэн гурв...

-Бар, луу, морь жилтэй эмэгтэй хүүхдийн 13, 16, 18 насанд нь ханийн даллага авахуулах хэрэгтэй- Ханийн заяа дуудуулах, даллага авахуулах талаар хүмүүс янз янзаар ярьдаг. Үүнийг мухар сүсэг гэж үзэх хүмүүс ч бий. Тэгвэл ханийн даллага авахуулахын учир, нөлөөллийг бурханы шашин, зурхайн ухаанд хэрхэн үздэг талаар Бусдад Туслахуй Анагаах Ухааны Манба Дацан хийдийн Зурхайч лам,  АУ-ы магистр Д.Сайнсайхантай ярилцлаа. -Амьдын диваажинд жаргая гэвэл сайн хань ижил сонго гэдэг үг байдаг. Заяаны хань гэсэн ойлголтыг зурхайн ухаанд хэрхэн үздэг вэ? -Заяаны ханийн талаар хүмүүс асуух нь элбэг байдаг. “Миний заяаны хань байна уу, байхгүй юу”, “Би одоо удахгүй хүнтэй суух нь уу” гэх мэт асуулт их тавьдаг. Бурханы шашинд эхнэр, нөхөр учрах нь урьд насны үйлийн үр хийгээд энэ насны явдал мөрөөс хамаар...

Бүгд Найрамдах Итали Улсаас Монгол Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхэт Элчин сайд хатагтай Лаура Ботта өнөөдөр Манба Дацан МУЭСТ-д зочлон, Монголын уламжлалт анагаах ухааны сургалт, эмчилгээ, шашин соёл, эм үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. Манба Дацан МУЭСТ-ийн Ерөнхийлөгч, Монгол Улсын Хүний Гавьяат эмч, Хамба лам Д.Нацагдорж хатагтай Лаура Боттаг хүлээн авч уулзан, Итали-Монгол хоёр улсын найрамдалт харилцаа, хамтын ажиллагааны талаар санал солилцож, цаашдын хамтын ажиллагаагааг хэрхэн өргөжүүлэх талаар ярилцсан юм. Манба Дацан МУЭСТ нь 2003 оноос Итали улсын эрүүл мэнд, боловсролын салбарын байгууллагуудтай хамтран ажиллаж ирсэн бөгөөд Хамба лам Д.Нацагдорж Италийн Торино, Милан, Флоренц, Венец зэрэг хотуудад лекц тавьж, уламжлалт анагаах ухааны эмчилгээ үйлчилгээг түгээ...

Энэ удаагийн “Дугаарын зочин” буландаа Гандантэгчинлэн хийдийн дэргэдэх “Гунгаачойлон” дацангийн Хамба лам, гавж Ө.Гүндсамбуу гуайг урьж ярилцлаа. -Буддын шашин дарагдаж, хаагдаж явсан үе бий. Түүний уршиг ч гэх үү одоо энэ цаг үед энэрэнгүй сэтгэл, ёс суртахуун, эрүүл аж төрөх зан үйл алдагджээ. Нэг ёсондоо мэдэхгүйн зовлонд өртчихөөд байна уу даа? -Бид өнөө цаг үед төгс төгөлдөр нийгэм байгуулсан улс байна уу гэж хайгаад үзэхэд олдохгүй л байна. Яахав, зам харилцаа, байшин барилга байгуулсан байж болно. Өчнөөн төчнөөн түүхий эд, байгалиа баллаж байж байшинд орсон. Гэтэл байшинд ороод бүгд өвчин тусч байна. Гадаа өвөл байхад дотор зун байвал гажиг тогтолцоо. Учир нь өвөл хэт халуун байшинд суугаад хамаг илчээ алдчихаж байна. Мөн гадаа халуун байхад гэрт хүйтэн байвал тэр бас л цагийн...

Манба Дацан Нэгдсэн эмнэлэгт Дархан-Уул аймгаас хүрэлцэн ирж үйлчлүүлсэн эгч дүүс Д.Норолхоо, Д.Цэцэгмаа нартай ярилцлаа. Манба Дацан Нэгдсэн эмнэлэгт гэр бүлийнхээ эрүүл мэндийг даатгадаг хүмүүс олон бий. -Уламжлалтын маш олон эмнэлэг байгаа. Манба Дацан Нэгдсэн эмнэлгийг сонгоход юу нөлөөлсөн бэ? Д.Норолхоо: Бид хоёр Дархан-Уул аймгаас ирсэн. Дүүгээ сахих гэж ирээд энэ сайхан эмнэлэгт бас эмчлүүлээд авъя гээд хэвтсэн. Би өмнө нь уламжлалт эмнэлгийг бумба тавиад хэдэн тан өгөөд, баахан базаж байгаад гаргадаг гэж боддог байлаа. Тиймээс ч нэлээд хүнд биетэй дүүгээ уламжлалт эмнэлэгт хэвтээд яах гэсэн юм, европ эмнэлгээр явъя гэж байсан юм. Дүү маань өөрийн хүсэлтээр заавал Манба Дацан эмнэлэгт хэвтэнэ гээд нааш ирсэн. Манба Дацанд ирэхэд үнэхээр сайхан эмчилгээ, үйлчилгээг үзүүлдэг дэлхи...